Irlandzki Strajk Głodowy z 1981 roku edit
Irlandzki strajk głodowy z 1981 r. był zwieńczeniem pięcioletniego protestu irlandzkich więźniów republikanów w Irlandii Północnej w czasie "Kłopotów" [the trobules przypis]. Protest rozpoczął się jako protest kocowy [blanket protest przypis] w 1976 roku, kiedy to rząd brytyjski wycofał specjalny status kategorii [special category status przypis] dla skazanych więźniów paramilitarnych. W 1978 r. spór przerodził się w brudny protest, [dirty protest przypis? protest mający miejsce na przełomie lat 70. i 80. XX wieku w więzieniu Maze w Irlandii Północnej (polegał na zanieczyszczaniu cel przez więźniów),] w którym więźniowie odmówili opuszczenia swoich komórek w celu umycia się i pokrywali ściany swoich komórek własnymi ekskrementami. W 1980 roku siedmiu więźniów wzięło udział w pierwszym strajku głodowym, który zakończył się po 53 dniach.
Drugi strajk głodowy miał miejsce w 1981 roku i był pokazem pomiędzy więźniami a brytyjską premier, Margaret Thatcher[przypis?]. Jeden z głodujących strajkujących, Bobby Sands [przypis], został wybrany na posła do parlamentu podczas strajku, co wzbudziło zainteresowanie mediów z całego świata. Strajk został odwołany po tym, jak dziesięciu więźniów zagłodziło się na śmierć - łącznie z Sands’em, w którego pogrzebie uczestniczyło 100 tys. osób. Strajk zradykalizował irlandzką politykę nacjonalistyczną [przypis?] i był motorem napędowym, który sprawił, że Sinn Féin [przypis] stał się głównym nurtem partii politycznej.
Tło historyczne edit
Od 1917 r. irlandzcy więźniowie republikańscy przeprowadzali strajki głodowe, podczas których dwunastu z nich, w tym Thomas Ashe, Terence MacSwiney, Seán McCaughey, Michael Gaughan i Frank Stagg, zmarło. Po wprowadzeniu internowania [przypis?] w 1971 r., Long Kesh-później znany jako HM Prison Maze [przypis?] stał się obozem jenieckim. Osoby internowane żyły w akademikach i dyscyplinowały się wojskowymi strukturami dowodzenia, wiercili imitacjami pistoletów z drewna (musztrowani?) oraz prowadzili wykłady na temat działań partyzanckich [guerrilla warfare przypis?] i polityki.
Skazanym więźniom odmawiano praw, jakie posiadali więźniowie internowani do lipca 1972 r., kiedy to specjalny status kategorii został wprowadzony po strajku głodowym 40 tymczasowych więźniów Irlandzkiej Armii Republikańskiej [przypis?](IRA) pod przywództwem weterana republiki Billy McKee. Specjalna kategoria lub status polityczny oznaczał, że więźniowie byli traktowani podobnie jak jeńcy wojenni; przykładowo nie musieli nosić mundurków ani wykonywać pracy w więzieniu.
Po strajku głodowym, 12 lutego 1976 r. w więzieniu Wakefield zmarł więzień IRA o nazwisku Frank Stagg. Sprawa zwróciła uwagę mediów na całym świecie, ponieważ irlandzki rząd odmówił Staggowi ostatniej prośby o wojskowy marsz pogrzebowy z Dublina do Balliny i zamiast tego zorganizował potajemne pogrzebanie go przez policję. W dniu 1 marca 1976 r. Merlyn Rees, Sekretarz Stanu Irlandii Północnej w ministerstwie Wilsona, ogłosiła, że osoby skazane za spowodowanie przestępstw terrorystycznych nie będą już miały prawa do specjalnego statusu kategorii. Polityka ta nie została wprowadzona w odniesieniu do istniejących więźniów, lecz do osób skazanych za przestępstwa po 1 marca 1976 r. Koniec obowiązywania statusu specjalnej kategorii był poważnym zagrożeniem dla władzy, jaką przywódcy paramilitarni w więzieniu mogli sprawować nad własnymi więźniami, a także był ruchem propagandowym/ ??????????? propaganda blow.
Protest ubraniowy oraz brudny protest edit
14 września 1976 r. nowo skazany więzień Kieran Nugent [przypis?] rozpoczął protest ubraniowy, w którym więźniowie IRA oraz Irlandzkiej Armii Wyzwolenia Narodowego (INLA) odmówili noszenia mundurka więziennego i albo chodzili nago, albo owijali się w więzienne koce. W 1978 r. przerodziło się to w brudny protest, w którym więźniowie odmówili opuszczenia swoich komórek w celu umycia się lub opróżnienia swoich kibli (czynność znana pod nazwą "ręczne opróżnianie toalet"). W celu zmniejszenia ilości much, więźniowie rozcierali swoje odchody na ścianach komórek. Protesty te miały na celu przywrócenie więźniom???? statusu politycznego poprzez uzyskanie/zabezpieczenie tego, co nazywano "Pięcioma żądaniami":
1. prawo do nienoszenia mundurka więziennego;
2. prawo do niewykonywania pracy w zakładzie karnym;
3. prawo do swobodnego zrzeszania się z innymi więźniami oraz do organizowania zajęć edukacyjnych i rekreacyjnych;
4. prawo do jednej wizyty, jednego listu i jednej paczki w tygodniu;
5. przywrócenie wcześniejszego zwolnienia z więzienia utraconego w wyniku protestu.
Początkowo protest ten nie przyciągał zbyt wiele uwagi i nawet IRA uważała go za sprawę drugorzędną w stosunku do ich kampanii zbrojnej. Więcej uwagi zaczął przyciągać kiedy to Tomás Ó Fiaich, arcybiskup rzymskokatolicki Armagh, odwiedził więzienie i potępił panujące tam warunki. W 1979 r. była posłanka Bernadette McAliskey stanęła w wyborach do Parlamentu Europejskiego na platformie poparcia dla protestujących więźniów i zdobyła 5,9% głosów w całej Irlandii Północnej, chociaż Sinn Féin wezwał wcześniej do bojkotu wyborów.
Wkrótce po tych wydarzeniach na platformie wsparcia "Pięciu Żądań" utworzono szeroko zakrojony narodowy komitet H-Block/Armagh, którego głównym rzecznikiem był McAliskey. W okresie poprzedzającym strajk głodowy doszło do zamachów zarówno na republikanów, jak i lojalistów[przypis?]. Członkowie organizacji IRA zabili kilku oficerów więziennych, podczas gdy lojaliści paramilitaryści zabili kilku działaczy w Krajowym Komitecie H-Block/Armagh oraz ciężko ranili McAliskey i jej męża podczas próby ich morderstwa.
Strajk głodowy z 1980 roku edit
27 października 1980 r. więźniowie republikańscy w HM Prison Maze rozpoczęli strajk głodowy. Wielu więźniów zgłosiło się na ochotnika do udziału w strajku, ale ostatecznie wybrano siedmiu więźniów odpowiadających liczbowo sumie mężczyzn, którzy podpisali Proklamację Wielkanocną z 1916 roku[Easter 1916 Proclamation of the Republic]. W skład grupy weszli członkowie IRA: Brendan Hughes, Tommy McKearney, Raymond McCartney, Tom McFeeley, Sean McKenna, Leo Green oraz członek Irlandzkiej Armii Wyzwolenia Narodowego (INLA) John Nixon.
1 grudnia do strajku przyłączyło się trzech więźniów damskiego więzienia Armagh, w tym Mairéad Farrell, po czym nastąpił krótkotrwały strajk głodowy kilkudziesięciu kolejnych więźniów HM Prison Maze. W wojnie nerwów między kierownictwem IRA a rządem brytyjskim, z McKenna wpadającym i wybudzającym się ze śpiączki oraz na skraju śmierci, rząd zdawał się przyznawać istotę pięciu żądań więźniów z trzydziestostronicowym dokumentem opisującym proponowane rozwiązanie. Wraz z dokumentem w drodze do Belfastu, Hughes podjął decyzję o uratowaniu życia McKenny i zakończeniu strajku po 53 dniach 18 grudnia.
Strajk głodowy z 1981 roku edit
W styczniu 1981 r. stało się jasne, że żądania więźniów nie zostały spełnione. Władze wiezienia zaczęły zaopatrzać więźniów w oficjalnie wydaną odzież cywilną, natomiast więźniowie domagali się prawa do noszenia własnej odzieży. 4 lutego więźniowie wydali oświadczenie, w którym stwierdzili, że rząd brytyjski nie zdołał rozwiązać kryzysu i zadeklarowali zamiar ponownego "strajku głodowego". Drugi strajk głodowy rozpoczął się 1 marca, kiedy to Bobby Sands, były oficer dowodzący (OC) IRA w więzieniu, odmówił przyjmowania posiłków. W odróżnieniu od pierwszego strajku, więźniowie dołączali do niego po kolei w różnych odstępach czasu, co według nich miało wzbudzić maksymalne poparcie społeczne i wywrzeć maksymalną presję na premier Margaret Thatcher.
Ruch republikański początkowo walczył o poparcie społeczne dla drugiego strajku głodowego. W niedzielę przed rozpoczęciem strajku przez zachodni Belfast przemaszerowało 3,500 osób. Podczas pierwszego strajku głodowego cztery miesiące wcześniej liczba uczestników marszu liczyła 10.000 osób. Pięć dni po rozpoczęciu strajku zginął niezależny republikański poseł Fermanagh i południowego Tyrona Franka Maguire'a, w wyniku czego odbyły się wybory uzupełniające. Wśród nacjonalistów i republikanów toczyła się debata na temat tego, kto powinien wziąć udział w wyborach: zainteresowanie wyraził Austin Currie z Partii Socjaldemokratyczno-Pracowniczej, Bernadette McAliskey i brat Maguire'a Noel.
Po negocjacjach i implikowanych groźbach pod adresem Noela Maguire'a, uzgodniono, aby nie dzielić głosu nacjonalistów poprzez udział w wyborach, co doprowadziło do tego, że Sands stanął w wyborach jako kandydatach Anti H-Block przeciwko Harry’emu Westowi, kandydatowi Ulsterskiej Partii Unionistycznej. Po głośnej kampanii wybory odbyły się 9 kwietnia. Sands został wybrany do Brytyjskiej Izby Gmin z 30 492 głosami, podczas gdy West zdobył ich 29 046.
Zwycięstwo wyborcze Sandsa wzbudziło nadzieję, że uda się wynegocjować ugodę, ale Thatcher stanowczo odmówiła ustępstw strajkującym głodem. Stwierdziła: "Nie jesteśmy przygotowani na rozważenie specjalnego statusu dla niektórych grup osób odbywających karę pozbawienia wolności za przestępstwa. Przestępstwo jest przestępstwem i nie ma to nic wspólnego z polityką ". Media z całego świata pojawiły się w Belfaście, a kilku przedstawicieli wysoko postawionych osób odwiedziło Sandsa z zamiarem przekonania go do zakończenia strajku głodowego, w tym Síle de Valera, wnuczka Éamon de Valera, osobisty wysłannik papieża Jana Pawła II Jan Magee oraz urzędnicy Europejskiej Komisji, a sam sekretarz stanu ds. Irlandii Północnej Humphrey Atkins stwierdził: "Jeśli pan Sands upiera się przy swoim pragnieniu popełnienia samobójstwa, to jest jego wybór. Rząd nie narzuci mu leczenia.”
Zgony i koniec strajku edit
Piątego maja Sands zmarł w szpitalu więziennym w sześćdziesiąty szósty dzień strajku głodowego, wywołując zamieszki w nacjonalistycznych rejonach Irlandii Północnej. Humphrey Atkins wydał oświadczenie, w którym stwierdził, iż Sands popełnił samobójstwo „na polecenie tym, którzy uważali jego śmierć za użyteczną.” Ponad 100.000 osób wyruszyło na trasę jego pogrzebu, który został przeprowadzony z pełnymi honorami wojskowymi IRA. Margaret Thatcher nie okazała współczucia dla jego śmierci, mówiąc Izbie Gmin, że "Pan Sands był skazanym przestępcą. Zdecydował się odebrać sobie życie. To był wybór, którego jego organizacja zaniechała wielu swoim ofiarom".
W dwa tygodnie po śmierci Sandsa kolejnych trzech strajkujących zmarło. Francis Hughes zmarł 12 maja, co spowodowało dalsze zamieszki na nacjonalistycznych obszarach Irlandii Północnej, szczególnie w Derry i Belfaście. Po śmierci Raymonda McCreesha i Patsy O'Hary 21 maja Tomás Ó Fiaich, ówczesny prymas Całej Irlandii, skrytykował sposób, w jaki rząd brytyjski radził sobie ze strajkiem głodowym. Mimo to Thatcher nadal odmawiała wynegocjowania ugody, stwierdzając, że "W obliczu porażki swoich haniebnych poczynań, ludzie stosujący przemoc zdecydowali się zagrać tym, co może być ich ostatnią kartą ", w trakcie wizyty w Belfaście w drugiej połowie maja
Dziewięciu protestujących więźniów wzięło udział w wyborach powszechnych wRepublice Irlandii w czerwcu. Kieran Doherty oraz Paddy Agnew (który nie brał udział w strajku głodowym) zostali wybrani odpowiednio w Cavan-Monagna oraz Louth, a Joe McDonnell przegapił wybory w Sligo-Leitrim. W Irlandii Północnej w tym czasie odbyły się również lokalne wybory i choć Sinn Féin nie startował w nich, mandaty uzyskały mniejsze ugrupowania i niezależni zwolennicy strajkujących głodem, tacy jak Irlandzka Partia Niepodległościowa z 21 mandatami, podczas gdy irlandzka republikańska Partia Socjalistyczna (skrzydło polityczne INLI) i Demokracja Ludowa (ugrupowanie trockijskie) uzyskała po dwa mandaty każdy, a mandaty zdobyli również niezależni kandydaci wspierający strajk głodowy. Rząd brytyjski uchwalił ustawę o reprezentacji ludu z 1981 r., aby uniemożliwić kolejnemu więźniowi wzięcie udziału w drugich wyborach uzupełniających w Fermanagh i południowym Tyrone, które miały się odbyć po śmierci Sandsa.
Po śmierci Joe McDonnella i Martina Hursona rodziny niektórych strajkujących głodem wzieły udział w spotkaniu z katolickim księdzem Denisem Faulem, którego odbyło się 28 lipca. Rodziny wyraziły zaniepokojenie brakiem ugody z księdzem i tego samego dnia podjęto decyzję o spotkaniu z Gerrym Adamsem. Na spotkaniu ojciec Faul wywarł presję na Adamsie, aby znalazł sposób na zakończenia strajku, a Adams zgodził się poprosić przywódców IRA o nakazanie mężczyznom zakończenia strajku głodowego. Następnego dnia Adams zorganizował spotkanie z sześcioma strajkującymi głodem więźniami, aby nakreślić proponowaną ugodę w sprawie propozycji rządu brytyjskiego, jeśli strajk miałby się zakończyć. Sześciu mężczyzn odrzuciło ugodę, wierząc, że zaakceptowanie czegokolwiek poniżej "Pięciu żądań" byłoby zdradą ofiary złożonej przez Bobby’ego Sandsa i innych strajkujących głodem, którzy zginęli.
31 lipca strajk głodowy zaczął podupadać, kiedy matka Paddy Quinn nalegała na interwencję medyczną, aby uratować mu życie. Następnego dnia zmarł Kevin Lynch, 2 sierpnia Kieran Doherty, 8 sierpnia Thomas McElwee, a 20 sierpnia Michael Devine. W dniu śmierci Devine, agent wyborczy Sandsa,Owen Carron wygrał wybory cząstkowe Fermanagha i południowego Tyrone ze zwiększoną liczbą głosów.
6 września rodzina Laurence McKeown stała się czwartą rodziną, która interweniowała i zwróciła się o pomoc medyczną, aby uratować mu życie, a Cahal Daly wydał oświadczenie wzywające więźniów republikanów do zakończenia strajku głodowego. Tydzień później James Prior zastąpił Humphreya Atkinsa na stanowisku sekretarza stanu ds. Irlandii Północnej i spotkał się z więźniami, próbując zakończyć strajk. Liam McCloskey zakończył strajk 26 września, po tym, jak jego rodzina powiedziała, że jeśli stanie się nieprzytomny, zwróci się z prośbą o interwencję medyczną, a stało się jasne, że rodziny pozostałych strajkujących głodem również będą interweniować, by uratować im życie.
Uczestnicy, którzy zginęli w wyniku strajku głodowego edit
Latem 1981 roku zginęło dziesięciu strajkujących. Ich nazwiska, przynależność paramilitarna, daty śmierci i długość strajku głodowego są następujące:
| Imię i nazwisko | Przynależność paramilitarna | Rozpoczęcie strajku | Data śmierci | Długość strajku |
|---|---|---|---|---|
| Bobby Sands | IRA | 1 marca | 5 maja | 66 dni |
| Francis Hughes | IRA | 15 marca | 12 maja | 59 dni |
| Raymond McCreesh | IRA | 22 marca | 21 maja | 61 dni |
| Patsy O'Hara | INLA | 22 marca | 21 maja | 61 dni |
| Joe McDonnell | IRA | 8 maja | 8 lipca | 61 dni |
| Martin Hurson | IRA | 28 maja | 13 lipca | 46 dni |
| Kevin Lynch | INLA | 23 maja | 1 sierpnia | 71 dni |
| Kieran Doherty | IRA | 22 maja | 2 sierpnia | 73 dni |
| Kevin Lynch | IRA | 8 czerwca | 8 sierpnia | 62 dni |
| Michael Devine | INLA | 22 czerwca | 20 sierpnia | 60 dni |
Pierwotny raport patologa zapisał przyczynę śmierci głodujących strajkujących jako "samozagłodzenie". Po protestach rodzin zmarłych strajkujących zostało to zmienione na "zagłodzenie". Koroner określił przyczynę śmierci jako "zagłodzenie, dobrowolne".
Inni uczestnicy strajku głodowego edit
Chociaż w trakcie strajku głodowego zginęło dziesięciu mężczyzn, trzynastu innych zaczęło odmawiać jedzenia, ale zostali oni zdjęci ze strajku głodowego z powodów zdrowotnych lub po interwencji rodziny. Wielu z nich nadal odczuwa skutki strajku i cierpi z powodu problemów z układem trawiennym i wzrokiem, niepełnosprawności fizycznej lub zaburzeń neurologicznych.
| Imię i nazwisko | Przynależność paramilitarna | Rozpoczęcie strajku | Zakończenie strajku | Długość strajku | Powód zakończenia strajku |
|---|---|---|---|---|---|
| Brendan McLaughlin | IRA | 14 maja | 26 maja | 13 dni | Pęknięcie wrzodu żołądka i krwawienie wewnętrzne |
| Paddy Quinn | IRA | 15 czerwca | 31 lipca | 47 dni | Odsunięty przez rodzinę |
| Laurence McKeown | IRA | 29 czerwca | 6 września | 70 dni | Odsunięty przez rodzinę |
| Pat McGeown | IRA | 9 lipca | 20 sierpnia | 42 dni | Odsunięty przez rodzinę |
| Matt Devlin | IRA | 14 lipca | 4 września | 52 dni | Odsunięty przez rodzinę |
| Liam McCloskey | INLA | 3 sierpnia | 26 września | 55 dni | Jego rodzina powiedziała, że w przypadku utraty świadomości,będą interweniować |
| Patrick Sheehan | IRA | 10 sierpnia | 3 października | 55 dni | Koniec strajku |
| Jackie McMullan | IRA | 17 sierpnia | 3 października | 48 dni | Koniec strajku |
| Bernard Fox | IRA | 24 sierpnia | 24 września | 32 dni | Niedrożność nerek |
| Hugh Carville | IRA | 31 sierpnia | 3 października | 34 dni | Koniec strajku |
| John Pickering | IRA | 7 września | 3 października | 27 dni | Koniec strajku |
| Gerard Hodgins | IRA | 14 września | 3 października | 20 dni | Koniec strajku |
| James Devine | IRA | 21 września | 3 października | 13 dni | Koniec strajku |
Skutki strajku głodowego edit
Brytyjska prasa określiła strajk głodowy jako triumf Thatcher, a magazyn The Guardian stwierdził: "Rząd pokonał strajki głodowe, wykazując się determinacją i odmawiając poddania się zastraszaniu". W tamtym czasie wielu obywateli, w tym członkowie IRA i Sinn Féin, uważali strajk głodowy za miażdżącą klęskę republikanów, lecz sukces wyborczy Sandsa był zwycięstwem propagandowym, a strajk głodowy stał się pyrrusowym zwycięstwem Thatcher i rządu brytyjskiego. Thatcher stała się , obiektem nienawiści republikanów, podobnie jak w przeszłości Oliver Cromwell, przy czym Danny Morrison określił ją mianem "największego drania, jakiego znamy".
Podobnie jak w przypadku Opercaji Demetrius w 1971 r. i Bloody Sunday w 1972 r., Partia IRA zrekrutowała wielu nowych członków, co doprowadziło do ponownego wzrostu aktywności paramilitarnej. Po stosunkowo spokojnych późnych latach 70. nastąpił gwałtowny wzrost przemocy i nieład społeczny, a przed ambasadą brytyjską w Dublinie wybuchły zamieszki. W 1981 r. służby bezpieczeństwa wystrzeliły 29 695 plastikowych pocisków, doprowadzając do siedmiu ofiar śmiertelnych ofiar śmiertelnych, w porównaniu do około 16 000 kul i czterech ofiar śmiertelnych w ciągu kolejnych ośmiu lat po strajkach głodowych.
W ciągu siedmiu miesięcy strajku, partia IRA kontynuowała kampanię zbrojną, zabijając 13 policjantów, 13 żołnierzy, w tym pięciu członków Pułku Obrony Ulster, oraz pięciu cywilów. Te siedem miesięcy było jednym z najbardziej krwawych okresów konfliktu; Liczba ofiar śmiertelnych wyniosła 61 osób, w tym 34 osoby cywilne. Trzy lata później IRA próbowała zemścić się na Thatcher bombardowaniem hotelu Brighton, które było atakiem na konferencję Partii Konserwatywnej; zginęło pięć osób, a Thatcher ledwie uniknęła śmierci.
Strajk głodowy skłonił Sinn Féin do przejścia w kierunku polityki wyborczej. Zwycięstwo wyborcze Sandsa, w połączeniu z zwycięstwem kandydatów popierających strajk w wyborach lokalnych w Irlandii Północnej i wyborach do Dáil w Republice Irlandii, dało początek strategii zbrojowni i urn wyborczych. Gerry Adams zauważył, że zwycięstwo Sandsa "ujawniło kłamstwo, że strajk głodowy - a co za tym idzie IRA i cały ruch republikański - nie cieszyli się poparciem społecznym". Zwycięstwa wyborcze Doherty'ego i Agnewa miały również wpływ polityczny w Republice Irlandii, ponieważ pozbawiły władzy ustępującą partię Fianna Fáil Charlesa Haughey'a.
W 1982 r. partia Sinn Féin zdobyła pięć mandatów w wyborach do Zgromadzenia Irlandii Północnej, a w 1983 r. Gerry Adams zdobył mandat w wyborach powszechnych w Wielkiej Brytanii. Podwaliny polityczne zbudowane podczas strajku głodowego sprawiły, że Sinn Féin rozwijała się przez kolejne 20 lat. Po wyborach powszechnych w Wielkiej Brytanii w 2001 roku Sinn Féin stała się największą partią nacjonalistyczną w Irlandii Północnej, a po wyborach lokalnych i europejskich po obu stronach granicy w 2014 roku stwierdzono, że jest obecnie największą partią w Irlandii.
W 2005 r. rolę Gerry'ego Adamsa zakwestionował były więzień Richard O'Rawe, który podczas strajku był rzecznikiem prasowym w więzieniu. O'Rawe stwierdza w swojej książce Blanketmen, że Adams przedłużył strajk, ponieważ był on bardzo korzystny politycznie dla Sinn Féin i pozwolił Owenowi Carronowi zająć miejsce Sandsa. Inni uczestnicy strajku i Brendan McFarlane, który podczas strajku głodowego znajdował się wewnątrz więzienia, zaprzeczają temu stwierdzeniu. McFarlane twierdzi, że wersja wydarzeń przedstawiona przez O’Rawe jest bezładna i wybiórcza, mówiąc, że „Jakakolwiek umowa, która w jakiś sposób przyczyniłaby się do spełnienia naszych pięciu żądań, zostałaby zawarta. Gdyby zostało to potwierdzone na piśmie, przyjęlibyśmy yo. Nigdy nie było umowy, nigdy nie było żadnej innej opcji”.
Upamiętnienia edit
W miastach i miasteczkach całej Irlandii, w tym w Belfaście, Dublinie, Derry, Crossmaglen i Camlough, znajdują się pomniki i murale upamiętniające strajkujących. Coroczne obchody rocznicy strajku głodowego i śmierci uczestników strajku odbywają się w całej Irlandii, a co roku w Belfaście odbywa się marsz upamiętniający. Kilka miast we Francji, w tym Paryż i Le Mans, nazwało ulice imieniem Bobby’ego Sandsa, a irański rząd zmienił nazwę ulicy Winston Churchill Street biegnącej wzdłuż ambasady brytyjskiej w Teheranie na Bobby Sands Street.
Pomnik upamiętniający mężczyzn, którzy zginęli w buncie irlandzkim 1798 roku, Powstaniu Wielkanocnym i strajku głodowym stoi na cmentarzu Waverley Cemetery w Sydney w Australii, który jest również miejscem pochówku Michaela Dwyera z Society of United Irishmen. W 1997 roku Jednostka Komitetu ds. Pomocy Irlanii Północnej w Hartford w Stanach Zjednoczonych poświęciła pomnik Bobby;emu Sandsowi i innym uczestnikom strajku. Pomnik stoi na rondzie znanym, jako "Bobby Sands Circle", u podnóża alei Maple Avenue w pobliżu Parku Goodwin.
20 marca 2001 roku krajowy przewodniczący Sinn Féin Mitchel McLaughlin otworzył wystawę Narodowego Komitetu Upamiętniajacego Strajk Głodowy w hotelu Europa w Belfaście, na której znalazły się trzy oryginalne dzieła sztuki artystów z Belfastu. W następnym miesiącu w Derry uruchomiono również osobną wystawę. Na podstawie wydarzeń strajku głodowego zrealizowano wiele filmów, w tym "Spiralę Przemocy" z Helen Mirren w roli głównej, H3 (współautorstwa byłego uczestnika strajku Laurence'a McKeown'a) i "Głód” Steve'a McQueena.