File:Oswiadczenie Emilii Plater dotyczace jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.jpg

Original file(6,826 × 8,805 pixels, file size: 20.73 MB, MIME type: image/jpeg)

Polski: Oświadczenie Emilii Plater, dotyczące jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.   (Wikidata search (Cirrus search) Wikidata query (SPARQL)  Create new Wikidata item based on this file)
Author
Emilia Plater
Title
Polski: Oświadczenie Emilii Plater, dotyczące jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.
Description

Powstanie listopadowe objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie oraz część Ukrainy i Białorusi. Powstanie wybuchło także na Litwie, gdzie już w grudniu 1830 r. domagano się od dyktatora wkroczenia wojsk, uważając, iż w ten sposób można zadać ciężki cios planom strategicznym Mikołaja I, uniemożliwić akcję zaczepną w Królestwie Polskim i nadszarpnąć prestiż Rosji w opinii europejskiej. Chłopicki prowadził jednak politykę zmierzająca do stłumienia powstania i nie zamierzał podejmować wyprawy na Litwę. Bezczynność tę przerwali z własnej inicjatywy mieszkańcy Litwy. Powstanie litewskie pokazało dobrą organizację, zaopatrzenie i wielką ofiarność patriotyczną. Ujawniło też sporo utalentowanych, lokalnych przywódców i uczestników walk (Karol Przezdziecki, Onufry Jacewicz czy Emilia Plater i jej kuzyn Cezary). Jednak zryw niepodległościowy na Litwie już w połowie 1831 r. zakończył się niepowodzeniem. Powstanie upadło z powodu złego dowodzenia i wadliwej taktyki. Czynny udział w powstaniu listopadowym na Litwie wzięła Emilia Plater. W końcu marca 1831 r. w miejscowości Dusiaty, pod rozwinięta flagą polską wezwała lud do walki. W kwietniu i maju 1831 r. uczestniczyła w działaniach zgrupowania powstańczego Karola Załuskiego, a w czerwcu dołączyła do przybyłego z Królestwa Polskiego oddziału kawalerii gen. Dezyderego Chłapowskiego, który mianował ją honorowym dowódcą 1. kompanii formowanego właśnie 25. pułku piechoty liniowej w Kownie. Później znalazła się w korpusie gen. Antoniego Giełguda, ale po klęsce powstania odmówiła przejścia wraz z jego armią granicy pruskiej. W czasie przedzierania się w kierunku Warszawy zachorowała i 23 XII 1831 r. zmarła w Justianowie koło Sejn, wycieńczona wojennymi trudami. Prezentowany dokument jest oświadczeniem Emilii Plater, z jej oryginalnym podpisem, spisanym w Antuzowie w pow. nowoaleksandrowskim, gub. kowieńskiej, o dobrowolnym, powodowanym jedynie miłością do Ojczyzny, wstąpieniu do oddziału powstańczego.

Emilia Plater stała się symbolem nieugiętej woli narodu walczącego o wyzwolenie spod obcej okupacji i bohaterstwa kobiet polskich walczących o niepodległość. W opinii europejskiej została Joanną d’Arc powstania listopadowego. Głównym promotorem legendy o jej bohaterstwie stał się Adam Mickiewicz, którego ballada „Śmierć pułkownika” zadecydowała o jej narodowej nieśmiertelności. Obok Emilii Plater w partyzanckich oddziałach na Litwie walczyły m.in. Maria Prószyńska, Maria Raszanowiczówna, Wilhelmina Kasprowiczówna, Antonina Romaszewska, pełniąc funkcje łączników, kurierów, przewodników, przewoziły broń i dostarczały informacje o nieprzyjacielu.
Date 25 March 1831
date QS:P571,+1831-03-25T00:00:00Z/11
Medium paper
medium QS:P186,Q11472
institution QS:P195,Q7209884
Accession number
AGAD, Archiwum Platerów z Antuzowa, sygn. 214, s. 1
Notes

Rkps, oryg., jęz. polski, karta papierowa w aktach luźnych z jednostki: „Akta i listy t. s. Emilii Plater”.

Miejsce powstania: Antuzów
Język dokumentu: pol.
Druk/rękopis: rękopis
Forma: oryginał
Source/Photographer
Permission
(Reusing this file)
Public domain

This work is in the public domain in its country of origin and other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 100 years or fewer.


You must also include a United States public domain tag to indicate why this work is in the public domain in the United States.

Captions

Add a one-line explanation of what this file represents

Items portrayed in this file

depicts

File history

Click on a date/time to view the file as it appeared at that time.

Date/TimeThumbnailDimensionsUserComment
current05:07, 15 January 2020Thumbnail for version as of 05:07, 15 January 20206,826 × 8,805 (20.73 MB)Renata3Cropped 6 % horizontally, 5 % vertically using CropTool with lossless mode.
12:30, 31 March 2014Thumbnail for version as of 12:30, 31 March 20147,284 × 9,261 (22.49 MB)Karol Zglinski{{Artwork |author = Emilia Plater |title = {{pl|1= Oświadczenie Emilii Plater, dotyczące jej uczestnictwa w powstaniu listopadowym.}} |description = Powstanie listopadowe objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie oraz częś...
The following pages on the English Wikipedia use this file (pages on other projects are not listed):

Global file usage

The following other wikis use this file:

Metadata