KHIH THATIH CHYUPA

Rari khih cha India nata Burma rah-ri liata a ypa khih a châpa vâta a moh ta 'Rari' tahpa a châ. Sipanyu râh panyupa tlua awpa ta zâ siepa Maw chyhsa (Mizo chyhsa) Pu Satinvela Hualngo nata sahlao, Laty tawhta Sabyh mo thokha chhaota nata Zyhno mo thokha zy ta 1934 kô liata Khaikhy tlâh tawhta ama vaw paduapa khih a châ. Pu Satinvela cha Rari khih liata lôbô bô ta, a sawchapawpa uhtheipa Thangruma (Hralepaw) cha Rari khih bei châta siesai ta, ano cha Patheitlâh (Stv.) khih padua awpata Patheitlah lâ a sie haw. Daihti a rei via tawhta Mizo chyhsazy cha Patheitlah, Kaisitlah, Raka nata Ralie lâ apasie khai haw ei ta, Zyhno mo chhao cha ama yna su lâ ama palie khai haw hra. Hnôhla via tawhta Parah, Sabyh nata Tlôhpi khihzy tawhta zâ baichhi viapa ta atahmâ cha Sabyh chizy khisana khih ta a vaw châ haw. 1934 kô ta paduapa Rari khih liana he kô vâropi tlai vaw y haw pi ta, eima yna su rypaoh thai âh khao leina, ti chakoh tuna nata a palo tuna zy vâta 2001 kô liata atahma ta eima yna khithieh su lâ he eima kaw paly haw. Yna su nata a sâhna

Rari khih cha Maw lâta Notla Mara râh, Nochhi lâta Heima râh, Chho lâta Matu râh zy ta a chadôpa râh a châ. Rari khih yna su cha - 21°57' 49" North Latitude, 92°58' 30"East Longitude liata a y. Rari khih cha tilaipi tawhta 1970 ft a sâhna su liata a ypa châ ta, Rari tlâh lakipa cha 2540 ft asâh ta, Thlahchhâna tlâh (Bethel) su cha 2064 ft a sâhpa a châ. Khichâh (Climate) Rari khih nata a râhchhôh khichâh cha Mara râh khihzy hry liata a palo chaina su a châ leipa chhaota a palo viapa khihzy hry liata a hlao thlyu aw. Cha dei châ leipa ta ti a chakoh kawna khih chhao a châ. (Atahma deikua Khazohpa ryhraona nata eima sawkha khokheina zawzi ta Patheitlah tawhta tisypa a vaw châ haw bâ.)

A râh thoti

Eima râh cha tuhpi râhmâhpazy nata ramawthih ta a khuna chhaolei phana râh châ ta, a râh hmia deikua pâdaw kawpa râh a châ. Eima râh liata lymâ hawhta eima topa sakha cha Liasahrah eima hneipa he a châ. Eima o, eima chapu nata Achhyna o chhao liasahrah hna eima za dia tyh. Rari râh chhôh Khaikhy chavah nata Rari chavah likah liata tipo chyhpa sano hnei pi ta, zakhano daihtizy liata cha râhmâhpa liata â o thlâhapa tipo a châ bao naita ama chi kaw tyh. Atahma deikua cha khisaw zydua ahlypa ta Indiana Palatia nga palyna su ta eima tao haipa a châ.

Ody nata Maluh

Eima khih liata atanoh ta otôh asaopa odyh cha (57) châ ta; Maluh (340) a châ.

Khitlâh Ryureina

Rari khih a vaw dua tua noh tawhta ryureih tuhpazy cha: - (1) Pu Satinvela Hualngo, (2) Pu Thangruma Hualngo, (3) Puhpa Lytlua Azyu, (4) Puhpa Dôchhô (5) Puhpa Khihchhâ (6) Puhpa Vekô Azyu (7) Puhpa Zalai Chozah, (8) Puhpa Beima Khithieh, (9) Puhpa Palei Khaimichhô, (10) Puhpa Vahra Lavy, (11) Puhpa Zaole Azyu, (12) Puhpa Beirapha Khithieh, (13) Puhpa Khike Malao, (14) Puhpa Daniel, Administrator, Shwe Lai Wa, Village Tract (15) Puhpa Beichongia Khithieh, (16) Puhpa Chiabie, Administrator, Shwe laik wa village track zy he ama châ. Eima khih he rah-ri chy a châpa hawhta eima râh chyhsazy nata pheisaihnawh likah liata thlahzo kawpa ta yna daihti a hluh ngasa. Chazy hry liata Puhpa Khichhâ VCP a hriana daihti 1979 kô ta eima khichhôh lia tlaita pheisaih nata Mizo pheisaih adyuna zy, pheisaih tawhta mohmôna, mapâtyhna taihta eima vaw tyh haw. Eima khih liata vaduana, thina rarôh-ypa eima tyhna daihti liata Rev. K. Teitu, General Secretary, MIEC tawhta thlahpalôhna châ chhao Awnanopa lâ miah za paphao ta; Rev. Bitha nata Rev. Rôtha zy ta ama pôhpa cheingei ta no (2) chhôh thlalôhna bie miah ama chhopazy, Awnanopa zawpi thlahchhâ kheinazy vâta thlalôhna eima vaw hnei laihpa a châ.

Puhpa Beima Khithieh ryureina daihti liata khihchhôh satlia thokha cha eima râh chyhsanawh nata pheisainawh likah liata tlôh haw heih ei ta, khichhôh nôpaw sahlaoh cha Achhyna o ngaipa ta thlahchhâna ta Abeipa lâta chyh-ei deita ama chho. He daihti liata chhao Abeipa chhihtha phana zawzi ta thlalôh kawpa ta miah a vaw dikhei haw heihpa vâta Abeipa moh eima reithai hmeiseih. Khitlâh ryureituhpazy (2016 -)

1. Puhpa Biechonge, Chairman 2. Puhpa Bierapha, Vice Chairman 3. Puhpa Laisah, Secretary 4. Puhpa Kheisah, Member 5. Puhpa Mawchho, Member 6. Puhpa Khaichai, Member 7. Puhpa San Hla Aung, Member

Awnanopa duahmo

Rari khih a vaw padua tuatuhpazy he eima Missionary kuphei Kross pheisaih hmiatuapazy ta ama mohôhpa Awnanopa sahlaozy ama vaw châ. Khaikhy tlâh liata ama yna daihti 1933 liata Senior Evangelist Nyusa ta nôvah ku a patusapa zy, Baptisma a piepa zy, nata hawsaih a hlâpa zy chhao ama hluh kaw. (The Lakher Pioneer Missionaries nata Hriatuhpazy: by Rev. NC Nohro P 99-101) Awnano Hyutuh a vawhriapazy 1. Thangruma Hualngo 2. Mc. Rachhai (1949-1974) 3. Mc. Maukô (1974-1990) 4. Mc. Haodo (1991-1999) 5. Mc. Maukô (2000-2002) 6. Mc. Haodô (2003-2012) 7. Mc. K. Tôtha (2012-2016) 8. Mc. Sachi (2016-)


Achhyna o paduana Ei (1) na (1948) Ramawh (Liasahra) Ei (2) na (1952) Ramawh (Liasahra) Ei (3) na (1958) Ramawh (Liasahra) Ei (4) na (1966) Rawnawh (Liasahra) Ei (5) na (1972) Tho-â (Liasahra) Ei (6) na (1990) Tho-â (Râvâ) Ei (7) na (2002) Râvâ Ei (8) na (2010) Râvâ

Awnanopa kyhchhih (Pakhypi) taotheihpazy

1. No.1. Presbytery pakhypi (1972) 2. Bible Conference (1977) 3. No.1. Presbytery pakhypi (1982) 4. No.1. District Pakhypi (1985) 5. KTP Joint Conference ei (1) na (1990) 6. Bible Seminar (1991) 7. Ei (26) MEC General Assembly (1997) 8. Mission Conference (2004) 9. Khih Diamond Jubilee kyhchhi (2009) 10. Ei (46) na MEC General Assembly (2017)

Biatuhpa a vaw chakaopazy:-

1. Rev. Bitha Hlychho 2. Rev. M. Vahnei 3. Rev. Rotha 4. Rev. Bietlei 5. Rev. Vazilai 6. Rev. Rakhai 7. Rev. Se U 8. Rev. Hrema Awnanopa liata Chakaona Ahneipazy:- 1. Rev. Râtha Khithie, Missionary, Mru Field 2. Rev. K. Se U, Paletwa Biatuhpa 3. Evan. Cr. Maukô, Home Evangelist 4. Evan. K. Mokhei, Home Evangelist 5. Mc. K. Tôtha, fomer Chief Auditor

2016 – 2020 Awnano luhpazy:-  

1. Rev. Hrema, Biatuhpa 2. Mc. Cr. Sachi, Hyutuhpa 3. Mc. Mathe, Local Secretary, KTP Advisor 4. Mc. Dawhrau, Treasurer 5. Mc. K. Tôtha, Local Church Chairman 6. Mc. Veli, Finance Secretary 7. Mc. Beitlua, Sunday School Supretadent 8. Mc. Beima 9. Mc. Neitei, Mission Board Chairman 10. Mc. Zaole 11. Mc. Thatlua, KNP Advisor 12. Km. Leichhô, KTP Advisor 13. Km. Khôte, KNP Advisor 14. Km. Laihnei, Mission Board Finance Secretary 15. Km. Beirâpha, Mission Board Treasurer 16. Km. Maulei, KTP President 17. Km. Rachhua, KTP Vice President 18. Km. Palei 19. Km. Khotlia, KHP Advisor 20. Km. Khaichai, Mission Board Secretary Department luhpazy KTP Luhpazy (2016 – 2020) 1. Km. Maulei, President 2. Km. Rachhua, Vice President 3. Puhpa Laisah, Secretary 4. Ls. Thliechei, Assistant Secreatry 5. Km. Bierapha, Treasurer 6. Puhpa Kheisa, Finace Secretary 7. Mc. Mathe, Advisor 8. Km. Leichhô, Advisor

KNP Luhpazy (2016-2020) 1. Pinô Pawhi, President 2. Pinô Naomi, Vice President 3. Pinô Khaisi, Secreatary 4. Pinô Pawchha, Assistant Secretary 5. Pinô Ngôkhai, Finance Secretary 6. Mc. Thatlua, Advisor 7. Km. Khôte, Advisor KHP Luhpazy (2016-2020) 1. Puhpa Maung Win, President 2. Pinô Kheiki, Vice President 3. Puhpa Khaichai, Secretary 4. Puhpa Chachhô, Assistant Secretary 5. Pinô Phosôh, Treasurer 6. Mc. Bietlua, Advisor 7. Km. Khotlia, Advisor Local Church Mission Board (2016-2020) 1. Mc. Neitei, Board Chairman 2. Mc. Saite, Vice Chairman 3. Km. Khaichai, Secretary 4. Km. Laihnei, Finance Secretary 5. Km. Beirapha, Treasure 6. Pinô. Pawhi Member 7. Pinô, Senge, Member 8. Pinô, Châkhei, Member 9. Km. Khotlia, Member 10. Pinô, Khalai, Member 11. Pinô Neidaw, Member 12. St. Vabei Hreipathaih, Member Mission Chakaona 1. 1982 liata Khumi râh Mission field, KTP ta Gospel Team siepa a châ, Chhithatuhpa : - Rev. Hmaolo, Mc. Chiehchhô 2. 1989 Duchhau wa Christmas, Evan. AB, kyhchhina khichhai dytuhpa ta ama sie. 3. 2014 Kô liata Kataling Khih, Khumi Evangelical Association Church liata Ks. 2,000,000.00 mâ Achhyna o sahpa a châ. 4. Bizakhu Khithie (Ezarapaw) chhôhkha, Australia tawhta Asho field liata 2014 Christmas ama vaw patlô. 5. Puhpa Elei, Bersipaw Chhôhkha tawhta 2012 Christmas Asho field liata ama patlô. Thaisohna kyh (Education) Private Primary School 1970 ta Private Primary School paduapa châ ta, pachutuhpazy cha:- 1. Saya Kheirie, Para (1970-1973) 2. Saya Lechi, Ma- U (1973-1975) 3. Saya Ratha & Saya Hli-ah (1973-1975)

1977 ta State Primary School piepa a vaw châ.

Sawhkha Siku Pahyna Eima khisawzy hriapasana ta Kô (7) chhôh Private siku eima padua khai tawhta 1977 June liata Paletwa Township, Assistant Township Education Officer Saya U Kyaw Hlui ta sawkha siku a kaw pahy. Eima khih liata pawhrâ chaipa Puhpa Hnakhô pahyna châhna chakie ta; Saya U Bizuet, H.A, Shinletwa nata Puhpa Chachhô zy ta biereina ama hnei.

Sawhkha Siku Hyutuh avaw chakaopazy:- 1. 1977 Saya Tun Sein nata Saya Tôtha (Private) 2. 1978 Saya Dani nata Saya Khichei (Private) 3. 1979-1980 Saya Dani nata Saya Hisa 4. 1981-1983 Saya Re U nata Saya Hisa 5. 1984 Saya Hmung Cio nata Saya Hisa 5. 1985-1986 Saya Hmung Cio nata Sayama Siku 6. 1987 Saya Rual Uk nata Sayama Siku 7. 1988-1992 Sayama Siku nata Saya Sabie 8. 1993 – 1995 Saya Sachi, Saya Sabie 9. 1996-2004 Saya Sachi, Hrang kio (Palepaw), Saya Chhathie, Sayama Khaisi

Private Middle School paduana nata Pachutuhpazy 1990-91 Achauna kô tawhta Private Middle School paduapa châ ta, Pachutuhpazy:- 1. Saya Palei (Rari) 2. Saya K.Tôtha (Rari) 3. Saya Rahne (Rari) 4. Saya Teichhô (Sabyh) 5. Saya Hraitu (Sabyh) 6. Saya K.Biehlô (Sabyh) 7. Sayama Maiki Chozah (Sabyhpi) 8. Saya Thale (Sabyh) 9. Saya K. Beima (Rari) 10. Saya K. Hliesâ (Rari) 11. Sayama Sichei (Lailenpi) 12. Saya Laisâ (Rari) 13. Saya Biechonge (Rari) 14. Saya. Zerubabe 15. Sayama. Hnano (Paletwa) 16. Saya Rekhai(Parah)

2004 kô liata, State Primary School he Post Primary School ta pasâhpa a châ. Post Primary School ta Grade – 8 (py 7) taih pachuna theina Siku a châpa vâta Private Middle school cha pachhâsapa a châ haw Post Primary School Pachutuhpazy:- 1. 2004-2013 Saya Sachi , Sayama Khaisi nata Saya Beima 2. 2013-2014 Saya Sachi, Sayama Khaisi, Sayama Bezali, Sayama Than Than Sint 3. 2014-2016 Saya Sachi, Sayama Khaisi, Sayama Bezali, Sayama Vansianmawi, Sayama Su Sandi Linn, Sayama Khin Moe Moe Khine Achuna liata Byhna a to patluapazy:- 1. Rev. Râtha Khithie L.Th (MICT, Insein) 2. Thomas. K. Sabie M.A,(Geography), Dip in GIS, YU 3. Mr. Hliesa Khithie B.Sc (Hons), M.Sc, (Biotech.), Dip in Global Eng., Dip in GIS, Dip in Computer Science. Yangon University 4. Beima Khithie B.A, History, (UDE) 5. Chhathie Malao B.A, B.Ed (Sagaing) 6. Ms. Zeithlai Khithie B.Ed (Sagaing) 7. Rev. Se U Khithie LL.B, B.Th, B.D 8. Ms. Berisi Malao B. Act (Institute of Economics, Yangon) 9. Mr. Baithai Malao B.A (Siaha College) 10. Ms. Aye Aye Thant B.Sc (Maths), Monywa University 11. Ms. May Yu Mon Khithie B.Sc (Chemistry) (Mandalay University) 12. Ngôhla Khithie B.Sc (Sittwe University) 13. Mr. Kmc. Beikô B.Sc (Sittwe University) 14. Ms. Nôkhei Malao B.Sc (Sittwe University) 15. Ms. Sôta BA (Geography), Pakokku University 16. Mr. Wai Yar Mon Khithie B.Sc (Micro Biology) (Mandalay University) 17. Mr. Ryrao Chorie B.Th, B.A (LTC, UDE) 18. K. Vabie Rahrua B.Th, B.A (LTC, UDE) 19. Ms. Ngôha B.A (West Yangon University) 20. Fc. Ngekô B.Tech, Technnological University (Hmawbi) 21. K. Zaliasa B.Tech, Technnological University (Hmawbi) 22. Ms. K.Ngôzange B.Sc (Q) (West Yangon University) 23. Ms. K.T. Erawdi B.Sc (West Yangon University) 24. Mr. Chhuasah Malao B.Com (Shilong) 25. Mr. Beilaikhu Malao B.Sc, (Shilong) 26. Ms. Ngôzi Chorie Midwife (Yangon Midwife Training School) 27. Mr. Khahmô Malao P.U (Shilong) 28. Mr. Ngôthau Dip.Ed (Kyauk Phyu) 29. Mr. Vabei Chaira B.Th (Reform Bible College, Yangon)

University Achu haipazy:- 1. Ngôzange Khithie* M.Sc Physics, (1st Yr) 2. Dawsô Lavy* B.Sc, Chem, Final 3. Vabie Rahrua B.D, 1st Yr, Banglore, India 4. Ngekô Fachhaih* B.E, Final (Mechatronic), Technological University (Hmawbi) 5. Zaliasa Khithie* B.E, Final (Mechatronic), Technological University (Hmawbi) 6. K. Vabei Ngôchhau B.E, 4th year (Civil), West Yangon Technological University 7. Vabei Khihne, Geology, 2nd Yr, Kalay University 8. Sizei Khithie B.A 2nd Yrs, UDE 9. M. Hrothie B.Sc 2nd Yrs, Shilong 10. Vaneizi Khithie B.A, 1st Yrs, UDE, Sittway Branch 11. Kheisai Khithie 1st Yrs (Chem), Sittwe University. 12. Pawdi Fachhaih B.Sc 1st Yr (Bot), Sittwe University 13. K.T. Khai B.Sc 1st Yrs (Chem), Sittwe University 14. Ms. Vahreizi Chorie 1st yr, UDE, Taungoo Branch 15. Ms. M. Sangpari, PU, School, Siaha 16. M. Teivao*, PU, 1st School Siaha 17. Ms. Si E Khithie 2nd Yrs, B.Th, Lashio

  • Remarks: Hezy hry liata – K. Zaliasa, Fc. Ngekô, Ms. Dawsô, Ms. Ngôzange, Ms. Erawdi, Ms. M. Sapari nata Mr. Teivao zy he COME deichhyna zawzi ta a kaw kiahpazy ama châ. Mr. K. Khotalai deikua mokhaoh chieleina vata kiah pazao tnei khao vei.
 Sawkha, NGO & Private Raihria Ahneipazy:-

1. K.Tôtha, LDC, Administration Dept, Shwe laik wa (Ralie) 2. Mr. Biekô, LDC, Administration Department, Paletwa 3. Sayakyi Sachi, Headmaster, Post Primary School, Rari 4. Saya Chhathie, SAT, BEHS, Yeik khan, Paletwa 5. Sayama Zeithlai, SAT, BEHS, Paletwa 6. Saya K. Biema, JAT, Shwe laik wa (Ralie) 7. Sayama Deini, PAT, Paletwa 8. Sayama Aye Aye Thant, PAT, Dat thway kyauk 9. Sayama Padei, PAT, BEHS, Shinletwa 10. Sayama Khaisi, PAT, Rari 11. Sayama Sôta, PAT, Hlôma 12. Saya Khaichei, PAT, Shwe laik wa 13. Saya Rabua, PAT, Thathaung 14. Sayama Nôkhei, PAT, Hta lon gon 15. Sayama Ngôhla, PAT, Paletwa 16. Saya Ngôthau, PAT, Paletwa 17. K. Veli General Worker, Rari 18. Puhpa Chôtha, Mara cha pachutuhpa, Rari 19. Puhpa K. Thaobie, Mara cha pachutuhpa, Ralie 20. Pino Berisi, Auditor, Auditor General Office, Paletwa 21. Puhpa K Sabie, Staff Officer, Survey Department, Nay Pyi Taw 22. Ms Ngôha, LDC, Survey Department, Yangon 23. Puhpa Rekhai, UDC, Myanmar Economic Bank, Nay Pyi Taw 24. Sayama Ngôzi, Midwife, Nay Pyi Taw 25. Mr. Fc. Vabeichhai, PHS- 2, Heath Department, Shwe laik wa 26. Mr. Chhaihmô Khithie, PHS – 2, Health Department, Paletwa 27. Mr. K Hliesa, Administrator, Networking Server, Yangon University 28. Pinô Pawmai, LDC, Department of Geography, Yangon University 29. Puhpa K. Puakô, Corparal, Police Force, Rail Station, Mandalay 30. Puhpa Khahmô, Less corporal, Traffic Police, Hakha 31. Mr. Hretha, Less corporal, Police Force, Hakha 32. Mr. Si Utha, Police Force, Kapalet 33. Mr.Laihmô, Police Force, Hakha 34. Mr. Bierasa, Police Force, Nay Pyi Taw 35. K.Vabie Nawsa, Police Force, Nay Pyi Taw 36. M. Baithai, Chief Editor, Chhimaw News, Siaha 37. James K. Rôhai, Evergreen Private School Paduatuhpa 38. Mr. Wai Ya Mon, Kabawza Bank, Mandalay 39. Mr. Maung Win, Heath Worker 40. Mr. Khike, Rural Development, NGO 41. Mr. Khaidô Anti-Malaria, NGO 42. Mr. Paw Le, Toe Yadana Bus Gate, Kyauk Taw

Khih tawhta miah a siesaipazy

Eima khih liata ti chakoh tuna, eima râh runah tuna zy vâta eima khihsaw hluhpi chhao râh pha viana tluapa ta India, Malaysia zy lâta miah siesaipa hluhpi ama y haw hra. Eima râh tawhta râh hro lâta asiepazy chhao he eima khih byhna tona sâkha hawhta eima pachâ. Râh thôhna lâta miah a siesaipazy:- 1. Mc. Biezakhu Khithie Chhôhkha, Australia 2. Mr. Vabiehlô Chozah, Australia 3. Pinô Masô Khithie Chhôhkha, Australia 4. Km. Tin Aye Khithie Chhôhkha, Australia 5. Mr. Vabie Tlôkhei Kathie, USA 6. Pihô May Yu Mon Khithie Chhôhkha, USA 7. Pinô Sôte Khithie Chhôhkha, USA

Biepachhana A cho liata Rari khi hmiapahnosana he eima h chathlâna châ leipa ta eima khih nata tlâh cho liata Abeipa eima chhâh khâ maniah achânazie kyh zy, A ngiachhiena dopachhoh liata eima tlopazy he Khazopa lâta alyna bie riethaina nawpa kyh zy, nata Awnanopa kypacha ta Khazohpa raihria ronahpa liata ngachhi ngaita pata Awnanopa ta noh a raopa Ei (46) na General Assembly liata a vaw tlo theipa zachhihpazy hnohta eima châna duahmo zy he maniah pahno thei bei ula, Abeipa liata thlahchhâna khâchâ maniah theih bei teh u, tahpa he Aseembly Managing Board ta eima cha hawna tlao a châ.

Ei (46) na General Assembly Assembly Managing Board, Raritlâh